15 jul 2013

La presión ciudadana da jaque a la privatización del agua en Europa

El éxito de la primera Iniciativa Ciudadana Europea, que ya ha recogido más de millón y medio de firmas, y los procesos de remunicipalización en importantes ciudades de la UE consiguen sacar el agua de la directiva comunitaria que regula las concesiones

Por: Lucía Villa

Público.es


Es un paso. Uno importante, al menos, en un camino donde los intereses comerciales y las contradicciones internas ejercen como principales obstáculos hacia la consideración del agua como un derecho humano alejado de las manos empresariales.

Pero a veces la presión social gana el pulso. El propio comisario europeo de Mercado Interior y Servicios, Michel Barnier , tuvo que reconocerlo hace pocos días cuando decidió que el agua no formará parte de la directiva comunitaria que pretende regular los contratos entre las administraciones y compañías privadas para la concesión de servicios públicos como la energía, los transportes o los servicios postales.

Gran parte del éxito se debe al más de millón y medio de firmas recogidas en la primera Iniciativa Ciudadana Europea (ICE), el equivalente a una iniciativa legislativa popular a nivel comunitario, que pretende que Bruselas reconozca el agua como un derecho humano , tal y como fue declarada por la ONU en 2010 y que se comprometa así a garantizar el agua y el saneamiento a todos los ciudadanos europeos. Sus promotor, la Federación Sindical Europea de Servicios Públicos, junto a otros muchos colectivos, ha conseguido ya superar con creces el millón de firmas que se necesitan para presentar la propuesta, pero pretenden llegar a los dos millones antes del 9 de septiembre.

"Entiendo perfectamente por qué los ciudadanos están tan enfadados y molestos cuando se les dice que sus servicios de agua podrían ser privatizados en contra de su voluntad. Yo me sentiría de la misma manera si ese riesgo existiese", afirma Barnier en su declaración sobre la exclusión. No obstante, el comisario defiende que la directiva no era un intento de la UE para privatizar el agua "por la puerta trasera", sino un mecanismo para "mejorar la seguridad legal" de los contratos y "asegurar la transparencia" y la "igualdad de trato" en el seno del mercado interno. Los grupos por la defensa del agua pública en Europa veían en la medida, en cambio, una vía sin retorno a convertir el recurso en un lucrativo negocio.

"En principio es una buena noticia", señala Pedro Arrojo, presidente de la Fundación Nueva Cultura del Agua y miembro del comité ciudadano de la ICE. "Se estaba forzando a la liberalización. Lo que se persigue es que haya una regulación, pero que quede fuera del mercado, que sea un servicio sin ánimo de lucro ", añade en conversación con este diario.

Tienen motivos para la desconfianza. La política seguida hasta el momento por la Unión Europea no sólo ha consistido en dar alas a las intenciones privatizadoras de los Estados miembros, sino que ha promovido la externalización del servicio del agua como una de las imposiciones de la Troika para la reducción del déficit público y la concesión de rescates financieros a terceros países.

"Nos vemos avocados a acudir a la Unión Europea que, sin embargo, nos está estrangulando en todos los sentidos. ¿Nos va a defender la UE? Lo dudo mucho, pero utilizamos los cauces democráticos a nuestro alcance", afirmó Francisco Caño, portavoz de la Plataforma Contra la Privatización del Canal de Isabel II, durante la presentación de las más de 13.700 firmas para la Iniciativa Ciudadana Europea recogidas en Madrid.

"El acto es una señal de stop. Está diciendo a los estados que se equivocan" En la práctica, cada estado es soberano para decidir sobre la venta o no de sus servicios públicos, así que la medida no prohíbe que la gestión del agua se siga derivando a empresas privadas , pero de un modo significativo reconoce que el agua no es un recurso que debería ser sometido a los interese particulares.
"El acto es una señal de stop . Está diciendo a los estados que se están equivocando con la privatización del agua y ahora tenemos en la Comisión a un aliado en caso de que la ICE sea aprobada", señala Luis Babiano, gerente de la Asociación Española de Operadores Públicos de Abastecimiento y Saneamiento (AEOPAS).

La presión de Francia y Alemania


En la decisión de Barnier también han tenido que ver, y mucho, los procesos de remunicipalización que se están viviendo en importantes ciudades de Francia y Alemania, los dos bastiones de la política comunitaria. Al contrario de lo que está sucediendo en los países de la periferia europea, estos dos países, cuyos servicios de agua han estado en manos privadas durante muchos años, han decidido dar marcha atrás en el proceso y devolver a los ayuntamientos el servicio ante los malos resultados, el encarecimiento de los precios y el descuido en las instalaciones. París y otras 40 ciudades francesas comenzaron el proceso hace tres años. El alcalde de Berlín, Klaus Wowereit, anunciaba a finales de junio que estaba en negociaciones para que el servicio del agua en la capital vuelva a ser de carácter público.
España, sin embargo, nada a contracorriente. Aquí los procesos de privatización han sufrido un acelerón a consecuencia de la crisis . Según los cálculos de AEOPAS, el porcentaje de población abastecida por sociedades privadas supera el 50% y se calcula que pueda alcanzar el 57% en lo que queda de año. Desde la asociación temen que la reforma local que prepara el Gobierno multiplique esta tendencia. Según un primer análisis realizado, la aplicación de la reforma podría suponer la disolución de 585 empresas públicas de diferentes servicios, que según sus cálculos destruiría más de 30.000 empleos y una cifra de negocio de más de 3.075 millones de euros.

Además, al contrario de lo que sucede en la mayoría de países europeos, donde los acuerdos con operadoras privadas están sometidos a un fuerte control, en España no existe un órgano regulador para los precios ni las inversiones. El canon concesional (el dinero que las empresas pagan a los ayuntamientos a cambio de hacerse con la gestión del servicio del agua) está viciando el sistema y desatando las irregularidades, dado que el proceso no garantiza que esa cantidad vaya a ser reinvertida en el propio ciclo hidráulico.

En España, más del 50% de la población se abastece de empresas privadas En un informe de la relatora especial sobre el derecho humano al agua potable y el saneamiento, Catarina de Albuquerque, la ONU advertía de que "los recursos recaudados mediante la aplicación de tarifas solamente pueden utilizarse para la explotación, el mantenimiento y la mejora o ampliación de los servicios de distribución de agua y saneamiento y no pueden destinarse a otros fines oficiales ".

Fuente: http://www.publico.es/458827/la-presion-ciudadana-da-jaque-a-la-privatizacion-del-agua-en-europa


Para máis información sobre a ICE 

9 jul 2013

Entrevista a Cristina Sesto Yagüe - Radio Galega

Aquí podedes escoitar o audio da entrevista realizada a Cristina Sesto Yagüe, representante país da ONGD Enxeñería Sen Fronteiras Galicia en Honduras; emitida no programa "Convivir en Igualdade" da Radio Galega o 9 de xullo de 2013.
 
Durante a conversa, Cristina presenta á asociación e fai un repaso dos Proxectos de Cooperación que ESF Galicia está a desenvolver na actualidade en Centroamérica e das actividades de sensibilización que están realizándose en Galicia.

8 jul 2013

Temos visita! Chega Harmhel, de La Cuculmeca (Nicaragua)

Harmhel Dalla Torre, técnico e activista de La Cuculmeca (organización nicaragüense que foi socia de ESF), é experto en gobernanza da auga e estará esta semana por terras galegas.
Para que non se aburra ;) organizámoslle unha serie de faladoiros, entre outras cousas, así que non hai escusa para quen queira aprender desta visita excepcional!
Este é o programa:

  • Xoves 11 ás 21:00 na Gentalha do Pichel (Compostela): presentación+recital do libro "Versus cianuro" e posterior tertulia con Harmhel sobre auga e minaría.
  • Venres 12 ás 12:00 no local de ESF na Escola de camiños (A Coruña): tertulia con Harmhel sobre privatización da auga, realidade centroamericana, etc.
  • Sábado 13 ás 12:00 no Centro de Interpretacion Ambiental de Compostela: tertulia con Harmhel sobre situación do acceso á auga.

5 jul 2013

Resumo blogueiro: xuño 2013



CONTIDOS

  • Blogue de Vida Asociativa 
  • Blogue Honduras 
  • Enlaces de interese 
  • Publicacións en físico 
  • E no próximo mes ... 
  • A ESFrase do mes 


BLOGUE DE VIDA ASOCIATIVA

Comezaba o mes compartíndose os temas tratados na Xunta Directiva en abril e maio. Tamén se comparteu unha interesante entrevista con Luis Babiano e Nuria Hernández que falaron de privatización de auga, así como a crónica das xornadas de formación do Programa de Coñecemento da Realidade 2013 (que este ano cambiou o formato, extendéndose non só ás persoas seleccionadas, senón tamén ás candidatas). Rematábamos o mes, xa no verán, cunha reflexión sobre se a complacencia nos está a volver inxenuos, que opinades?





BLOGUE HONDURAS

Durante o mes de xuño, houbo bastantes entradas no bloque de Honduras. Publicáronse os resultados do estudio piloto multitemporal de avance das camaroneiras sobre bosque de manglar impulsado por CODDEFFAGOLF co apoio do Laborate. Tamén se recolle a avaliación final da fase I do programa de soberanía alimentaria en Quebrada Gallardo. Moi interesante é poder coñecer o pronunciamento público dun dos nosos socios locais co motivo da celebración do día do medio ambiente, o 5 de xuño. Por outra banda podemos achegarnos ó día á día do proxecto de auga en San José de las Conchas coas fotos das diversas actividades realizadas que aparecen no informe de seguemento mensual. E para rematar o mes, unha breve entradiña sobre o peche do programa de agua en Marcovia dende 2008 ata 2012 co informe completo de avaliación externa final así como o do proxecto piloto nas comunidades de Las Lajas y El Zapotillo.



ENLACES DE INTERESE


Auga


Comunicación para o (como) desenvolvemento

  • Varios vídeos curtos de entrevistas a persoas expertas en  SOCIAL TIC

Consumo responsable


Cooperación e ONGD




Educación para o desenvolvemento


Iniciativas



Mundo


Políticas e modelos de desenvolvemento


Sensibilización


Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural


Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)


Tecnoloxía para o desenvolvemento humano





PUBLICACIÓNS EN FÍSICO

(se che interesan, están no local de A Coruña ou fácilmente accesibles, e as persoas da base social de ESF poden solicitalas para préstamo).

Este mes:
  • Economía del desarrollo. Debrag Ray
Aquí podes ver moitas das publicacións que temos disponibles para préstamo á base social xa catalogadas, e se che interesan estes temas tamén podes consultar o catálogo da biblioteca da Coordinadora Galega de ONGD, con moitos fondos que ceden para préstamo.



E NO PRÓXIMO MES ...




Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD




A ESF-RASE DO MES


Para que unha revolución teña éxito, debe redescubrir valores xa esquecidos e adaptalos ás esixencias de época.
Rabindranath Tagore











1 jul 2013

Crónica sobre I Xornadas sobre Voluntariado de Cooperación ao Desenvolvemento (I)



Enxeñería Sen Fronteiras Galicia co apoio da Coordinadora Galega de ONGD organizou as I Xornadas de Voluntariado de Cooperación para o desenvolvemento o pasado 24 de xaneiro en Santiago de Compostela. O obxectivo das mesmas era crear un espacio de reflexión en torno ao voluntariado de cooperación ao desenvolvemento no que compartir experiencias e visións xunto a persoas voluntarias de distintas organizacións, administracións e outras persoas que xestionen voluntariado. Para cumprir este obxectivo as xornadas dividíronse en duas partes diferenciadas:

1-. Mesa redonda onde se convidou as distintas administracións que traballan co voluntariado de cooperación (Subdirección Xeral de Cooperación Exterior, Fondo Galego de Cooperación e Subdireción Xeral de Voluntariado e Participación).
2.- Obradoiro para compartir experiencias entre as persoas asistentes.

Imos debullar o alí falado e reflexionado tanto na mesa redonda como no obradoiro, para o cal realizaranse varias entradas e facilitar a súa lectura.


1. Mesa redonda: A visión do voluntariado desde a Administración

As persoas participantes na mesa redonda eran:
Carolina Diz, técnica da Subdirección Xeral de Cooperación Exterior.
Daniel González Palau, Secretaría Técnica do Fondo Galego de Cooperación.
Moderadora: Patricia Iglesias, grupo de voluntariado de Enxeñería Sen Fronteiras.




Pretendíase, e así se cree que se conseguiu, crear un espazo de diálogo, de conversa, de comunicación bidireccional, entre a administración e as distintas organizacións alí presentes, que favorecera un coñecemento mutuo e de onde saia información que permitan a creación de sinerxias e unha mellora na forma de traballar. Para o cal a moderadora da mesa ía planteando unha serie de cuestións que as administracións contestarían abrindo despois unha quenda de diálogo cas persoas asistentes. Estas foron:

1. Dende as vosas respectivas administracións como se percibe ao voluntariado das ONGD de desenvolvemento?
- Carolina Diz (Subdirección Xeral de Cooperación)
Laiouse de que non soen tratar con persoas voluntarias se non que o fan cas persoas contratadas polo que non teñen un contacto directo co voluntariado.
Tras analizar os proxectos presentados a Subdirección en torno ao tema do voluntariado (convocatorias de fortalecemento e Educación para o Desenvolvemento), a nivel xeral bota en falta nas ONGD estratexia máis innovadoras, case todas fan o mesmo e do mesmo xeito. Por exemplo para ampliar o voluntariado raramente se sae das típicas charlas, exposicións, etc.

- Alberto Otero (Subdirector Xeral de Voluntariado e Participación)
Recalcou que dende a súa subdirección só traballan en Galicia e a súa relación cas ONGD é a través da subvención de Entidades de Acción Voluntaria (EAV) para cuestións de formación e busca de novas persoas voluntarias.
Destacou que das actuais 800 EAV (na súa maioría concellos, 200, entre outras como asociacións de veciños e culturais) só están rexistradas 30 ONGD.
Tamén se laiou que a única relación que existe é para pedir axudas xa que nos foros que organizan raramente se participa.
A visión que teñen dende a súa administración é temos moi pouca visibilidade salvo as conocidas grandes campañas de comunicación.
Destacou que teñen rexistrados unhas 40.000 persoas voluntarias das cales se incrementaron recentemente nunhas 1500 e xurdiron unhas 14 novas EAV. Todo isto a pesar do problema para acadar financiamento.

- Daniel González (Fondo Galego de Cooperación)
Impulsado nos anos 90 polo IGADI (Instituo Galego de Análise e Documentación Internacional) que se encarga da proxección de Galicia no contexto internacional a través da publicación de distintas análises e estudos, pretende ser o eixo vertebrado das políticas e fondos de cooperación e solidariedade por parte das administracións locais galegas (concellos e deputacións). Consideran o voluntariado como un concepto amplo e elástico que pasou por distintas fases dende unha visión mais internacionalista ata a actual, moito mais ampla e con distintas compoñentes (asistencial, social, etc).

A partir de aquí comeza o diálogo entre a mesa e as persoas asistentes.

Dende a súa experiencia, estanse dando conta de que o voluntariado de cooperación está indo cara o social, xa que o primeiro está a disminuir e o outro incrementase (tal e como constata a experiencia da Subdirección de Voluntariado e Participación).
Comenta que a nivel cooperación internacional dende a USC teñen os programas de coñecemento da realidade e o voluntariado de NNUU. Sen embargo con estes últimos teñen experiencias moi desagradables e van abandoar este programa.
A súa precepción é que aumenta a solidariedade.

- Carmen Novas e Lorena Seijo de Agareso (Asociación de Reporteiros Solidarios Galegos)
Dende esta asociación notan un incremento do número de persoas voluntarias o que fai que teñan que recorrer a xestión por persoas contratadas.
Recoñecen que eles traballan dun xeito moi distinto a outras ONGD, xa que o fan de forma asociada ou en rede con outras ONGD fundamentalmente difundindo proxectos de cooperación e asesorando en temas de comunicación.
Un dos graves problemas actuais que ven é a falta de financiamento.

- Carolina Diz (S. X. de Cooperación)
Segundo constatan os proxectos presentados a esta subdirección as ONGD cústalles atraer persoas voluntarias, xa que os indicadores de aumento de persoas voluntarias non se cumpren. Polo que requírense cambios de estratexias.
Atendendo aos datos dos que dispoñen, mais de 1200 persoas voluntarias recibiron algún tipo de plan de formación.

- Gemma Filgueira (Médicos do Mundo e presidenta da Coordinadora Galega de ONGD)
Na súa ONGD teñen as dúas vertentes, actividade en acción social e cooperación internacional, e pola súa experiencia con respecto a esta última existe un problema de proximidade. No contexto actual de crise, os problemas dos países do Sur vense moi lonxanos, o cal se ve favorecido polo discurso político imperante para xustificar os recortes en cooperación internacional.

Existe un problema de confusión do voluntariado que se pode realizar nas ONGD, xa que o voluntariado internacional é moi distinto do que se fai en Galicia, e este último está moi invisibilizado.

- Francisco Duran (USC)
Dende a universidade de Santiago se está tirando cara o voluntariado medioambiental e asistencial dado que é o que se está demandando. Cree que é necesario diferenciar cooperación de cooperación ao desenvolvemento.
Dentro da universidade constata un aumento dos proxectos de investigación moitos dos cales teñen como protagonista a muller.

Continuará...

Nas seguintes entradas comentaranse as seguintes cuestións plantexadas na mesa redonda:
- Puntos fortes e débiles a destacar do conxunto das organizacións.
- Propostas de mellora dende a administracións
- Ferramentas das que dispón a administración para fortalecer as organizacións e ao seu voluntariado.
Así como algunhas das conclusión dos obradoiros de intercambio de experiencias entre as ONGD presentes nas xornadas.