1 feb 2011

Tecnoloxías da Información e a Comunicación: servizos básicos?

Dentro do acceso a servizos básicos para o axeitado desenvolvemento das comunidades e individuos, cada vez se fala máis sobre as Tecnoloxías de Información e Comunicación (TIC) e a Fenda Dixital. Estes días, cos “apagóns” de internet en países como Túnez e Exipto, as censuras en outros como China, os debates sobre se existen as “twitter-revolución”, rexurde a gran pregunta: son as TIC servizos básicos? Cal é o límite entre consideralos necesidades creadas ou realmente elementos sen os cais o desenvolvemento humano sostible e equilibrado en todo o mundo e imposible? O debate xa leva tempo aberto: qué opinades?


Convén dicir que o número de usuarios de internete pasou do 38% ao 63% entre 2002 e 2008 nos países desenvolvidos, e do 5% ao 17% nos países en desenvolvemento. Son especialmente altas as taxas de conexión dalgúns países: 81% na República de Corea; 78% en Alemania e Reino Unido, 76% en Canadá, 74% en Estados Unidos e 71% en Francia e en Xapón. A media dos países de Latinoamérica e Caribe, en 2008, era do 28%; en Asia e os países árabes o 16% e, en África subsahariana, o 6%.

En www.internetworldstats.com ou na web da UTI (Unión Internacional da Telecomunicación, que depende da ONU) pódese obter máis información de acceso ás TIC (por exemplo a través do último informe anual da UTI).

10 comentarios:

Isaias dijo...
Este comentario ha sido eliminado por el autor.
Isaias dijo...

Hola!

Empiezo dando algo más de información, de la OECD en este caso:

El "OECD Factbook" en la web:
http://www.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-factbook_18147364

Parte de educación:
http://www.oecd-ilibrary.org/sites/factbook-2010-en/09/02/01/index.html?contentType=&itemId=/content/chapter/factbook-2010-70-en&containerItemId=/content/serial/18147364&accessItemIds=&mimeType=text/html


Parte de Internet:
http://www.oecd-ilibrary.org/sites/factbook-2010-en/07/02/04/index.html?contentType=&itemId=/content/chapter/factbook-2010-60-en&containerItemId=/content/serial/18147364&accessItemIds=&mimeType=text/html

Como ya podéis ver, me inclino al uso de las TIC en educación y cultura en general. Me parece una herramienta indispensable para estos temas actualmente, por lo que la considero un servicio básico desde ese punto de vista.

Pregunta: ¿Consideráis que la telefonía fija, móvil y la radio (de emisoras broadcast pero también de radioaficionados y tal) es una rama de las TIC? Esas herramientas también me parecen básicas.

Hala! ahí queda eso para abrir boca. Un saludo,

J.

Sergio dijo...

En mi opinión, y sin tampoco controlar demasiado del tema, telefonía y radio son partes clave de las TIC (y además con un índice de penetración mucho mayor que por ejemplo internet, y en el caso de la radio mucho más ajustado a lo que serían Tecnologías para el Desarrollo Humano dada su relativa simplicidad y posibilidad de implantación en casi cualquier lugar, no generación de dependencia tecnológica y enormes posibilidades para el desarrollo humano, por ejemplo el proyecto en Sahara para minimizar los tiempos de reparación de tuberías con un sistema de radio en los vehículos) http://esfsahara.blogspot.com/2008/12/acabando-el-seminario.html

Andrés Estévez dijo...

Yo creo que son herramientas y como tal debemos tratarlas. A lo que me refiero es que debemos centrarnos en el uso que se le da (o se le puede dar).

Por una parte tenemos lo que comenta JMC: uso en educación. Los recursos accesibles desde Internet difícilmente podrán ser alcanzados por otros medios. Por otro lado, y espero no columpiarme con esto, quizá las TIC podrían contribuír a a aumentar la tasa de escolarización en países empobrecidos. ¿Por qué? Porque no imponen restricciones de tiempo y lugar, a diferencia del sistema educativo tradicional, que por las circunstancias sociales puede llegar a ser difícilmente implantable. Quizás un modelo híbrido que conjugue el modelo tradicional con la potencia de las TICs. De hecho, en el ámbito de la investigación en educación esto ya existe. Se llamaba Blend learning... no sé si podría ser aplicable a países empobrecidos. (blending learning para países en desarrollo... me gusta, ¿existirá ya?).

Por otro lado tenemos las TICs como herramienta de comunicación. También es comunicación en el caso anterior. Pero esta vez quiero hacer hincapié en el concepto de comunicación: emisor y receptor en donde, además, el emisor también es receptor y viceversa. Esto, como sabemos de otros debates ESFeros, supone un cambio fundamental respecto a los sistemas de comunicación tradicionales como prensa y televisión, donde los receptores son solo eso, receptores. Además, aprovechando el ejemplo de estos medios generalistas, no podemos olvidar que las TIC aportan algo también muy importante: eliminación de intermediarios. La información llega desde la fuente, no siendo tergiversada por intereses políticos, económicos, etc. Sobre esto punto no podemos olvidar, además de lo que comenta Sergio sobre los "apagones", el popular Wikileaks. La información encierra demasiado poder y las TICs permiten que ese poder lo posea la gente, independiente de su condición.

En cuanto a la pregunta de JMC, yo creo que un ejemplo de uso de radio son las "radios comunitarias". No conozco mucho sobre esto pero creo que son una herramienta interesante.

¿Telefonía fija y móvil? Necesito darle otra pensada.

Isaias dijo...

Otra idea...

Creo que ya tengo la diferencia entre el "servicio básico" que pueden suponer las TIC y el "servicio básico" que supone, por ejemplo, el acceso al agua.

El agua, hasta donde yo conozco..., es indispensable para la vida humana. Por tanto, los sistemas que permiten este acceso son básicos por encima de cualquier opinión.

Por otra parte, las telecomunicaciones son fundamentales EN NUESTRA CULTURA occidental. No deberíamos obligar a otros grupos humanos a comulgar con nuestras ideas de cómo se debe comunicar la información.

Desde este punto de vista, yo lo considero un servicio básico para mi y para los que están a mi alrededor, pero no un servicio básico "global".

Ahí queda eso :P

Sergio dijo...

O problema é que cada vez se trata de algo máis global ese acceso á información, e os pobos ou zonas que quedan fora diso posiblemente teñan problemas á hora de defender os seus dereitos, ou desequilibrios á hora de educarse os seus cidadáns. É o delicado equilibrio entre o desenvolvemento protagonizado por cada pobo e o que vén imposto dende fora. Aquí se fala deste tema de dereito de acceso a información e o papel das TIC como vehículos do mesmo.

Sergio dijo...

E tamén unha sobre crítica a esa invasión TIC:

Andrés Estévez dijo...

Acceso a Internet por país: representación gráfica de la brecha digital
http://www.worldmapper.org/display.php?selected=336

JMC, no creo que se trate de "obligar a otros grupos humanos a comulgar con nuestras ideas de cómo se debe comunicar la información", sino de tener la posibilidad de usarlas. Como supongo que estaremos de acuerdo, en muchos ámbitos de nuestra sociedad las TIC han sobrepasado ampliamente su uso como "necesidad" y se han convertido en un elemento de ocio (obsesivo en ocasiones). Digo en muchos y no en todos. Por desgracia existen campos en los que por la falta de interés comercial, la industria no ha impulsado su desarrollo, como en el caso de las TICs para ayuda a la discapacidad.

Así, quizá cuando pensamos en TIC como servicio básico nuestra opinión esté demasiado sesgada por las tendencias en las que estamos inmersos (ej.: http://www.cesweb.org/)

Isabel dijo...

Non considero as TIC un servizo básico, e comparto a idea de JMC cando fai esa diferenciación respecto a un ben que si é claramente básico como é a auga. Sin embargo penso que si debemos considerar o dereito á información como un dereito básico, e ese é en si mesmo o dereito básico e non a ferramenta que se empregue para o acceso á información. Polo tanto quizais a comparación máis axeitada, no caso de querer facer algunha, sería equiparar as TIC cunha rede moderna de traída de augas, cun ben deseñado sistema de captación, tratamento, depuración e canalización, que estivese incluso informatizado. Entón, ¿é necesaria en todos os casos unha gran tecnoloxía para garantizar ás persoas o acceso á auga en condicións de salubridade? ¿Son necesarias as TIC en todos os casos para garantizar ás persoas o acceso á información (tamén en condicións de salubridade)?

Sergio dijo...

Moi ben plantexado o tema, Isa! Para min, a diferencia é que cun sistema sinxelo de abastecemento de auga pódese en moitos casos acadar un acceso máis que axeitado a auga de calidade, sen crear asimetrías na poboación, pero o problema que ten a información é que simplemente polo feito de que uns dispoñan dela en maoir cantidade (e sobre todo calidade), se crean asimetrías sociais entre cidadáns ou zonas con bo acceso e con mal acceso (por iso se fala tanto da "fenda dixital"). Por exemplo, con banda ancha e certa formación informática se podería acadar un 100 % de alfabetización en zonas apartadísimas, ou mesmo formación de máis alto nivel, ou un certo grado de atención médica nesas mesmas zonas isoladas (como no proxecto EHAS http://www.ehas.org/ ). Neste caso o problema é determinar "a cantidade mínima de acceso a información que ten que haber para considerar cuberto o dereito humano á información, o cal coa auga está moi estudiado).