Pobreza Enerxética en Galicia e Proposta de Réplica de Intervención

Sonia Ramos, voluntaria histórica de ESF Galicia, que adicouse profesionalmente á cooperación en temas de enerxía, compártenos unha reflexión que deixamos aquí 

----------------
A pobreza enerxética, referida a un fogar ou familia, é a incapacidade de este para satisfacer un mínimo de servicios enerxéticos para cubrir as sus necesiades básicas domésticas.

Trátase de un fenómeno aparentemente invisible, pero que según o “Estudio de Pobreza Energética” elaborado pola Asociación de Ciencias Ambientais no ano 2014, afecta a 7Mill de personas en España, según datos do ano 2012.

Cando se fala de enerxía acostúmase a asociar ó ámbito productivo, donde se considera un ben estratéxico para a economía de un país. Sin embargo, a enerxía é esencial nas tarefas reproductivas, de ámbito doméstico, tradicionalmente exercidas polas mulleres. As tarefas reproductivas, realizadas na esfera privada e xeneralmente non remuneradas, foron e siguen sendo socialmente pouco valoradas, a pesar de que representan un elemento clave para o desenvolvemento integral das personas (alimentación, educación, hixiene, cuidado, etc.). Este feito ten contribuido sin duda a mantener a pobreza enerxética nun segundo plano e a facer que non se lle dé a importancia necesaria.

A pobreza enerxética supón un grave risco para a saúde das persoas. Os principais impactos son insuficiencias respiratorias, complicacions cardíacas e maior risco de sufrir problemas mentais.

O feito máis destacable nestes momentos é o rápido aumento da pobreza enerxética en España durante o periodo de crisis debido á concurrencia de dous factores: a caída dos ingresos dos fogares e o aumento, moi significativo, do gasto enerxético, motivado principalmente polo forte aumento do precio da enerxía eléctrica.

No entorno galego, o citado informe, conclúe que:

• A porcentaxe de fogares en Galicia con gastos en enerxía doméstica superiores o 10% dos ingresos foi similar á media española, mentras que a porcentaje de fogares que non pode mantener a sua vivenda con unha temperatura adecuada foi superior a esa media.
• A porcentaje de fogares con gastos desproporcionados en enerxía doméstica aumentou intensamente en Galicia dende 2007
• En 2012 o 18% dos fogares en Galicia tiñan un gasto en enerxía doméstica superior o 10% dos ingresos e o 7% non podían mantener unha temperatura adecuada nas suas vivendas.
• Dos 7,4 millones de persoas en España, con gastos en enerxía doméstica por encima do 10% dos ingresos, 455 mil persoas se encontraban en Galicia, mentras que dos 4,2 millones de personas que non podían mantener o seu fogar a unha temperatura adecuada, 192 mil persoas estaban en Galicia.
• Durante 1996 a 2011, o promedio de mortes asociadas á pobreza enerxética en Galicia estimaronse entre 200, 600 e 800 personas (10, 30 e 40% de la TAMAI absoluta).

A iniciativa Fuel Poverty Groupque se está a desenvolver en Barcelona, resultado da unión dos esforzos e o traballo en rede de varios colectivos. Realiza as siguientes actividades orientadas á reducción da pobreza enerxética no seu entorno:

• Talleres de eficiencia enerxética en colaboración con organizacións que traballan con colectivos vulnerabeis: nestes talleres ofrecense ferramentas para reducir os importes das facturas de luz e gas e consellos prácticos para o uso racional e eficiente da enerxía
• Puntos de información enerxética: orientación personalizada a persoas con dificultades para entender e facer frente as suas facturas e detección de posibles situacións de pobreza severa
• Asesorias domiciliarias: Diagnóstico da situación enerxética dos fogares e proposta de medidas de aforro adaptadas a cada caso.
• Intervencións en fogares: Realizar propuestas de mellora para garantizar a eficiencia.