Debatimos? A nova lei de aguas de Galicia

A continuación se irá plasmando o debate que está habendo no seo de ESF Galicia sobre esta lei, que se aprobou o 4 de novembro de 2011 no Parlamento de Galicia, publicouse no DOG o 18 de novembro, e un mes despois entraba en vigor. Aquí podedes ver a Lei e máis recentemente o proxecto de Estatuto de Augas de Galicia que está en exposición pública e desenvolverá á propia Lei. Participade no debate con comentarios á entrada!!

---------------------------------------------
Participante 1.

Vouvos contar unha historia...

O meu pai, con 30 anos, e o resto de veciños da aldea, decidiron aproveitar a auga de varias 3 fontes dos nosos montes, para poder traer auga a aldea, e así non ter que ir toda a veciñanza a buscar auga a única fonte no medio da aldea (que secaba no verán) e outra que hai preto do río, a uns 400 m da miña casa.

Despois de 20 anos, eu o seu fillo, participei na renovación desta fontes, na preparación duns depósitos e no deseño dunha cámara de reparto de auga mais eficiente e igualitaria aproveitando o desnivel do monte para almacenar auga e que esta chegase a aldea por gravidade. Así obtivemos un uso eficiente da auga. De igual maneira somos nós, as veciñas da aldea, as que dúas veces ao ano revisamos as instalacións, reparamos as fugas ou desperfectos de toda a instalación.

Pero o pero chegou o 4 de novembro de 2010, no que se PRIVATIZOU  a auga na Galiza. Por ser persoa humana formada por moléculas de H2O nas miñas células, a Xunta da Galiza a través da EMPRESA  Augas de Galiza privatizou a auga de todo o país, e dicir, que a partir do vindeiro 26 de xaneiro que se aprobe esta lei, as galegas imos ter que pagar por ser galegas, e por estar formadas por H2O nas nosas moléculas.

Si isto que parece unha loucura é o que presenta esta Lei. Unha privatización encuberta por parte da Xunta de Galiza das augas do pais.
Calquera galega deberá pagar un canon pola auga que será unha parte fixa de 2,50€ e unha parte variabel [...] segundo o consumo.

Nas cidades, isto a xente pensará que é unha subida de prezo, pero nas aldeas, que somos as que xestionamos, as que creamos, coidamos e protexemos os acuíferos vemos que é unha privatización da auga, e non como unha "AXUDA" a mellorar a xestión das augas na Galiza, que iso é o que nos queren vender.

Puxen o exemplo da miña casa porque é obvio o que queren facer. Na miña casa somos 3 persoas nas que non temos auga municipal, dependemos da auga das fontes que nos coidamos. A Xunta obligaranos a pagar 7,5 € de cota fixa e uns 12 € de cota variable por consumo de auga porque si, porque non temos auga de depuradora nin da traída. Ademais de pagar o correspondente canon de saneamento, por un servizo que como xa dixen non temos.

É o mesmo que se nos obligasen a pagar por respirar, como somos galegas que vivimos na Galiza temos que pagar 20 € ao mes por respirar. Neste caso as galegas imos pagar pola auga, ainda que bebamos Gali-Cola e nos bañemos en leite de burra.

Por iso, ESF-Galicia debe tomar parte nesta loita, porque asi o di a nosa misión: "Construír unha sociedade mundial xusta e solidaria poñendo a tecnoloxía ao servizo do desenvolvemento humano" Hai que levar esta privatización encuberta a coordinadora galega de ONG's, as distintas redes sociais, e defender a gratuidade da auga que é un ben de todas as persoas humanas, e non dunha empresa privada, chámese Augas de Galicia, nin dun partido político ou da empresa privada do que dependa.

Recomendovos que leades a lei, que non sexamos "marionetas" en mans dun "iluminados", e que temos que protestar, incluso chegado o momento á insubmisión e o impago dun canon de privatización da auga, que é un dereito de todas as persoas, da igual que estean no Salvador ou en Camariñas.

-------------------------

Participante 2.

No tengo claro que sea una privatización del agua, ninguna empresa se va a beneficiar con el dinero recaudado sino que se va a reinvertir únicamente en actuaciones relacionadas con el agua.

Por otro lado me parece bien que no sólo se cobre por el saneamiento o el abastecimiento sino que además se tengan en cuenta los costes ambientales de la extracción del recurso, su uso, y su contaminación.
Quizá el canon no sea justo en su manera de ser calculado, pero de momento no he entendido el problema con el concepto en sí del canon del agua.
Por ejemplo, en este momento la Directiva Marco del Agua exige que todas las masas de agua alcancen un buen estado para el año 2015, sin embargo, habrá que hacer un seguimiento, tomar unas medidas... que llevan unos costes... Lo que quiero decir es que no todo el gasto relacionado con el agua está asociado a la prestación de un servicio de abastecimiento o saneamiento, y me parece bien que seamos conscientes de que esos gastos existen y los asumamos.

-------------------------------------

 Participante 3.

Eu creo que esta Lei é inxusta pero [...] creo que o tema vai en que o canon que [...] están a cobrar non é soamente por consumir auga, é polo uso do saneamento, así pois cando fala das exencións de pagamentos di:
"Tamén se ...declaran non suxeitos (a pagamentos) os usos agrícolas, forestais e gandeiros, aínda que se introduce unha excepción para aquelescasos nos que exista contaminación especial ou ben no caso de que se produzan verteduras ás redes públicas de saneamento."(é dicir que aquí paga todo o mundo porque todos vertemos á rede pública de saneamento)

Pro onde xa queda completamente claro a razón da aplicación do canon é no seguinte texto:

"A razón de ser entre o canon e o coeficiente de vertedura a sistemas de depuración é dobre: por unha banda, esa dualidade serve para recuperar os custos medioambientais aos que se refire a Directiva marco da auga e, por outra, para permitir a realización de
principios como o de solidariedade intraterritorial e o de xustiza."

En fin, que nos din que se non pagas por consumir auga pagarás por usar o saneamento.

----------------------------
Participante 4.

Benvido o debate da auga en Galicia, que está moi ben que esté presente porque mal vamos axudar a xestionar a auga no sur se eiquí non nos poñemos de acordo neste asunto. No fondo é un debate que está na sociedade, pero que a min me fai moita gracia. Estou certamente aprendendo moito de como funciona realmente o mundo da política mal orientada, dos medios de comunicación e de como reacciona a sociedade ante os impulsos que lle chegan.

A Lei de Augas foi aprobada no Parlamento o 18 de novembro, e xa está en vigor, dende un mes despois desa data. Esta Lei elimina o canon de saneamento (que se deixará de pagar, podédelo ver no recibo da auga nas cidades e vilas) e implanta o canon da auga. O canon de saneamento só se podía utilizar para investimentos en materia de saneamento e depuración, e o canon da auga poderase utilizar para calquera investimento do ciclo integral da auga, incluíndo o abastecemento, o control de calidade das augas os dos vertidos.

En primeiro lugar o fondo: ¿debemos todos contribuír á recuperación de custos da auga?. O debate está aí, pero a Unión Europea indícaos que debe ser así, e nas comunidades autónomas en que se vai renovando a lexislaciónde augas  se está implantando porque se considera o máis xusto (en concreto, Cataluña, Valencia, Asturias, Baleares, Aragón, Cantabria, A Rioxa, Navarra, e Euskadi). Nestes lugares, o equivalente ao canon da auga o paga todo o mundo.

En Galicia as comunidades de usuarios e os autoabastecementos (pozos) ata o momento estaban na práctica exentas do pago do canon de saneamento, xa que non se consideraban obrigados a pagalos os habitantes de núcleos menores de 2000 habitantes. Agora esta exención elimínase, por eso as comunidades de usuarios entran a pagar. Pero o canon da auga non se relaciona co servizo de saneamento ou de abastecemento, non é para iso. É para:

- Estender as redes de saneamento e abastecemento, ou facer novas depuradoras, para quen non conta con estes servizos.

- O control da calidade das augas, o control dos vertidos, a tramitación de autorizacións e concesións, o control das EDAR, a redacción e seguimento da planificación hidrolóxica... Isto son varios millóns de euros ao ano, que benefician a todos.

¿Vale isto 43 cts ao mes por familia?

Polo tanto, estes servizos non ten sentido que se paguen só nas cidades. De feito, o maior investimento por habitante é no rural, porque en Galicia a diseminación da poboación é tal que os custos de infraestrutura se multiplican. Este investimento ou sae de fondos europeos, que se acaban, ou dos impostos. Aínda así, e como se sabía que ía ser un choque cultural, ás comunidades de usuarios e pozos particulares fáiselles un desconto do 90 %. Ía ser do 80 %, pero no Parlamento acordouse que subira a exención ao 90 %. Por tanto, as cifras que nos das, Jose, hai que multiplicalas por 0,1 (o que da uns escandalosos 43 céntimos ao mes para unha familia de 3 persoas). Eu incluso o vexo inxusto para os habitantes das cidades, que pagarán 10 veces máis canon da auga cando recibirán o mesmo servizo cai ti por el. Porque, igual que ti pagas á túa comunidade de usuarios, nas cidades se paga o servizo de abastecemento e saneamento como algo aparte do canon da auga (ata agora o canon de saneamento).

En canto aos conceptos de privatización, de Augas de Galicia, etc, a verdade é que non os entendo, aquí xa non hai debate. Augas de Galicia é tan pública como o resto da Xunta, e a auga non é privada por cobrar o canon da auga a todo o mundo. De feito, será máis pública, porque, e isto pouco se di, agora pagarán canon da auga todos os que a utilicen, incluídos os hidroeléctricos, ou as piscifactorías, etc. É como dicir que a Seguridade Social é privada porque hai que pagala. De verdade que alguén diga que os impostos públicos privatizan algo é abraiante. E defender a gratuidade da auga xa é o máximo. Eu saco de conclusión do teu mail que a túa auga é só túa, e non tes que pagar a ninguén por ela. Iso sí que é privatizar.

----------------------------------------------------------------

Participante 5.

Eu non sei, o de que os beneficios repercutan no propio saneamento e depuración das augas soa ben, e o cobro pode facer reducir o consumo ás veces desproporcionado... pero nin me creo que vaian obrar ben cos beneficios -tiveron tempo de investir en saneamento e depuración cando non había apreturas e agora disque queren reducir débeda- nin entendo que cobren servizos a quen non os ten ou que xa os pagou do seu peto. Teñen os mesmos dereitos de acceso á auga unha persoa do rural e outra dunha cidade.

O que peor pinta ten é o de cobrar pola auga en si mesma, xa non pola rede de abastecemento ou saneamento ou polo que se contamina. A onde chegamos.
E sobre a polémica da "privatización" da auga: non é o mesmo que a xestione a Xunta, a que o faga Augas de Galicia, que é unha empresa de carácter público pero aberta a concesións privadas, e vendo a deriva neoliberal do goberno actual... pois hai mediño de que ese troco de mans perseguise abrir a porta do mercado.

--------------------------------------
Participante 6

O choque cultural do que se falou vén neste caso por como afecta a lei aos habitantes das aldeas pequenas que se tiveron que buscar a vida cando ninguén lles daba un servizo que polo demais é un dereito humano. Estas pequenas aldeas son asentamentos típicos de Galicia que tradicionalmente viñeron facilitando a explotación de recursos no rural e na miña opinión aínda manteñen o rural galego entre os máis vivos de España a pesar da urbanización da poboación e de que se está tratando de buscar outro tipo de modelos territoriais presumiblemente "máis eficientes" (o cal  eu non comparto por parecerme menos sostibles, máis desequilibrantes e pouco adaptados a nosa zona, por máis que dende un punto de vista de grandes infraestructuras tal como están plantexadas até o dagora como liñas eléctricas, sistemas de saneamento ou abastecemento sexa moito menos eficiente, pero lembrade que eses sistemas non son os únicos).

Isto fai que esté dacordo nun primeiro momento coa historia que conta participante 1 de que estaban tirados sen servizo, tiveron que buscarse a vida, e agora fanlles pagar por algo que non se sabe moi ben que é e semella que se paga pola auga ou por un servizo de saneamento que non teñen. Erro grave de Augas de Galicia que xa Participante 4 recoñecía, a difusión. Era importante (e se se fixo está visto que non se fixo o suficientemente ben) a inclusión de moitos axentes importantes na xestión do recurso hídrico como os proveedores de servizos rurais (sí, o que nos promovemos en Honduras de Xuntas de Auga Potable, que tamén o hai en Galicia hai moito tempo, as traídas veciñais, as que os veciños pagaron apoquinando do seu bolsillo ou vendendo os piñeiros do monte veciñal sen que nin Xunta nin o concello lles deran nin un chavo) no proceso da aprobación da lei (se ademais por enriba se veía que ían ser afectados e se podía dar lugar a malas interpretacións, moitas veces interesadas por grupos políticos ou lobbies do tipo que fora). O que pasa é que non hai moita cultura de transparencia real aínda na administración pública española (a lei de transparencia estatal xa está nun caixón...). Moi boas ideas foron rexeitadas porque  a xente non se sentiu partícipe ou non se difundiron o suficiente para que a xente as entendera vira que realmente eran boas ideas, xustas e que beneficiaban a todos.

Dito isto, creo que estamos dacordo que o ese novo canon non ten demasiado que ver co extinto canon de saneamento. Non comparto o que se fala de que o canon é "pagar pola auga". Entendo polo que vin na lei que se trata de recuperar costes do ciclo da auga, e se especifica algúns deses conceptos. A min me parecen ben, sobre todo o concepto de que o que Augas de Galicia recaude o invirta Augas de Galicia  (tanto do canon como das posibles sancións, que dito sexa de paso me gustaría que o concepto de "quen contamina, limpa todito" tivera aínda máis presenza que o de "quen contamina, paga"). Así a posibilidade de que se "disolva" o impacto dese canon e non se empregue para o que se ten que empregar é menor.

O problema da contaminación difusa tamén se afrontará co canon? Porque eses asentamentos dispersos afectan moito a iso (por iso tampouco me parece ben de todo que porque non se esté enganchado a unha rede de saneamento e o máis común sexa, con sorte, unha fosa séptica de deseño dubidoso, xa non se teña que pagar nada, porque a contaminación polo tratamento inaxeitado desas augas ou as da limpeza dos establos ou da cisterna de purín estame a afectar a min tamén...). Aquí ven entendo eu o de ter en conta todo o ciclo da auga e minimizar o impacto das actividades humanas (cos principios de solidariedade, responsabilidade e blablabla), e se hai que pagar un pequeno canon para aportar algo a isto e ser máis conscientes dalgunhas cousas, pois a min me parece ben (pero se a cousa non se acaba na simple recaudación, e se fai pedagoxía e educación ambiental e pola sostenibilidade).

Neste caso non creo que nin os que din que se privatiza a auga coa lei teñan razón, nin tampouco de que sexa privatización o que se defende no conto que conta Participante 1  (o de "a túa auga só e túa" que se mencionaba, trátase de "a nosa auga é nosa", que non é o mesmo, e por certo hai máis xente en ESF ao que lle oín este mesmo discurso). O da privatización (o concepto de empresa privada e ánimo de lucro cun ben ou servizo básico para o desenvolvemento humano) creo que está estamos de acordo tódolos que estamos máis ou menos na onda de ESF de que non é aceptable no caso dos servizos básicos (e creo que nin no caso que defende Participante 1 nin tampouco Augas de Galicia é un caso de privatización porque non inclúe ningún destes elementos). Augas de Galicia non é unha empresa, e tampouco ten ánimo de lucro. Outro tema é que se poida facer unha concesión a empresas, pero a última palabra a ten esta entidade pública. Trátase de que o estado vele e controle (con tarifas máximas, medidas de solidariedade interterritorial, etc.). E se o estado a través das súas institucións lles fixera o xogo as empresas, porque todos sabemos que hai moitos intereses creados, ENTÓN A CIDADANÍA DEBE ESTAR AHÍ. Pero nin moito menos penso que esta lei busque a privatización.
 A "confrontación cultural" aquí penso que ven máis entre o modelo "público" ou de xestión pola administración pública e o "modelo de xestión comunitaria" (algo así como cando discuten os comunistas e os anarquistas, para entendernos, jejejeje, o Estado vs a Comunidade Autoxestionaria).  O malo da xestión estatal é cando é arbitraria e non solidaria, ou cando non se obteñen resultados nin se permite a participación real da poboación. O malo da xestión comunitaria é que en moitos casos (como pode ser o da auga) non teñen unha visión integral e pode haber problemas na sostenibilidade do recurso (lembro un "conto" sobre certo pobo onde chegaron uns motores para aproveitar a escasa auga do río na época seca e como o que para os habitantes dese pobo foi un avance porque podían regar, converteuse nun problema para os pobos de augas abaixo...). Pero ambos enfoques se necesitan e complementan (os que entenden disto chámanlles "aneis", está o anel da unidade familiar, o comunitario, o institucional local, o autonómico, que deben estar ben coordinados e haber transparencia, e é que hai unha cousa que dixo a premio nobel E. Ostrom que é algo así como que para xestionar recursos complexos son necesarias estructuras complexas, e o recurso hídrico con todo o seu ciclo estaredes dacordo que é complicado de xestionar.

Preocúpame un pouco o tema de acuicultura (art 60), aos que non lles promove o que teñan o sello de certificación ambiental para que paguen menos canon, a diferencia do que se fai coas instalacións deportivas (e que ademais me parece que pagan moi pouco respecto ao impacto que teñen as súas actividades, máis alá do que paguen de canon de verquido que non creo que paguen nada porque non verten a sumidoiros públicos, pero supoño que igual non se quere que marchen de novo para Portugal... ;-DDD). Isto o digo porque nas modificacións das leis do solo dende que son consciente viñeron a dar máis flexibilidade e facilidades a unha industria que é estratéxica para Galicia sobre todo nos gobernos do PP (pero que creo que non se ten suficientemente monitoreada nin controlados os parámetros de calidade de auga que botan).

Non vexo moito o tema de sensibilización en boas prácticas de uso de auga entre as funcións e competencias de Augas de Galicia, non debería tamén ter algo ou moito que dicir e campañas que propoñer nisto ou queda para Medio Ambiente? Tampouco acabo de ver moi definidos os cauces de participación social nos procesos nin nos organismos (haberá regulamento da lei que desenvolva isto, seguramente...).

Algo clave é que esteamos xa fartos de leis que din unha cousa e logo se fai outra..., pero iso xa entra noutro debate e como mínimo eu defendo o beneficio da dúbida (e por outro lado é tamén responsabilidade dos cidadás denunciar e facer incidencia cando algo non se está facendo ben, ou se se ve que a lei está mal deseñada nalgún aspecto que se pon de manifesto cando xa se está cumplindo, trátase de buscar a "mellora continua" sen dar cheques en blanco aos políticos, cara un sistema que asegure acceso mínimo de calidade ao servizos básicos e a solidariedade, e se non hai bos espazos de participación previstos, SE CONSTRÚEN).

--------------------------------------------------

NOVAS INTERVENCIÓNS(actualizado 16/02/2011)

-----------------------------------------

Participante 4

Ola!

Quérovos enviar a editorial do Xornal de Galicia de hoxe. Coido que fai a mellor reflexión que lin sobre o que é o canon da Auga, e sobre o que se está a falar de se é unha privatización ou non da auga.

"A auga é un ben público e cuxo principio básico é a gratuidade do mesmo xa que con el se satisfán necesidades vitais tanto para o ser humano coma para todos os seres vivos. Por iso a auga en si, como ben de dominio público, non ten prezo e polo tanto a lei galega non crea un tributo pola mesma. Concepto distinto é o establecemento dun canon que en vez de cobrar a auga cobra o exceso de consumo da mesma. É dicir, trátase dun tributo que grava o uso ou consumo real ou potencial da auga de calquera procedencia, con calquera finalidade e mediante calquera aplicación, por mor da afección ao medio que a súa utilización puidese producir. Como se pode entender non se trata de pórlle un prezo á auga, senón máis ben pagar polo consumo que se realiza dela. Grava o consumo e non a propia auga; a cal segue sendo un ben gratuíto."

http://www.xornal.com/opinions/2011/02/11/Opinion/lei-augas-non-serve-habera-modificala/2011021122055400226.html

Con respecto a quen se llevai cobrar en canto a comunidades de usuarios, xa coñecedes a miña opinión e as razóns polas que o digo que se lle debería cobrar algo a todos os usuarios da auga, aínda que sexa simbólico como é o que dispón a Lei. Pero o debate está envelenado e é probable que finalmente se aplique a cláusula que a propia Lei prevé de que o Conselleiro poida declarar que non cobrará o canon de considerarse antieconómico (disp transit 14ª). Non é necesario modificar a Lei, como indica o editorial, pero si que é probable que esta salvedade da Lei se aplique a máis do que a min me parece razoable para estender as exencións á maior parte das comunidades de usuarios. Nos pozos non hai discusión, ahí si que non se vai cobrar.

En canto ao posicionamento que debe ter ESF no tema da auga, debe comezar por facerse certas preguntas, que en realidade van moito máis alá que a propia Lei de Augas de Galicia:

- ¿Se considera que as adminsitracións públicas invisten o suficiente en materia de auga, ou hai que ser máis ambiciosos?

- ¿Debe repercutirse aos usuarios integralmente o custo dos servizos relacionados coa auga, ou se debe subvencionar a través dos orzamentos xerais das Administracións Públicas?

- En caso de que se lle repercuta aos usuarios, ¿como se lle repercute? ¿debe ser universal ou debe de haber exencións?

- ¿Cal é o nivel desexable e admisible so sector privado na auga (por suposto en materia de servizos)?

    a) en ningún caso debe participar.

    b) debería encomendárselle toda a xestión

    c) modelo intermedio, con control público e xestión privada (contratos de servizos dirixidos pola administración: aqualia, aquagest, etc)

Hai que pensar en todo esto canto nos supón o recibo da auga nas nosas vidas e das nosas familias, comparado con outros lugares (de España, de Europa, do mundo) e con outros servizos (¿gasto de móbil vs recibo da auga?). Para que nos fagamos unha idea, a recuperación de custes está nun 35 %, aproximadamente. O resto é subvención, e moita dela próven da Unión Europea.

----------------------------------------
Participante 6

Eu nisto son algo radical, porque parto da base de que eu quero un territorio equilibrado e distribuido de xeito tal que se poida minimizar o custo de infraestructuras de abastecemento e saneamento, pero non metendo a todo o mundo en grandes núcleos de poboación, senon nun control axeitado das actividades e o seu impacto no territorio (o cal debe ser cousa de todos). Falando ao bruto, se ao lado da miña casa pasa un río con auga todo o ano, por que teñen que traerme o auga cunha tubería dende 6 Km? Falo de minimizar o impacto de todas e cada unha das actividades humanas no territorio (e iso é o único sostible a longo prazo para os recursos naturais, auga incluída).

Dito isto, varias reflexións.
- Non entendo a diferencia entre pago pola auga ou pago polo seu consumo. Se non a consumo, para que a quero? O feito de que a auga sexa un dereito humano e un servizo básico é precisamente na medida de que o seu consumo é imprescindible para a vida. Se se paga polo que se consume por enriba do necesario para unha vida digna (que xa está estudiado e bastante definido), entón o canon non se paga polo consumo, senon polo sobre-consumo (que pode ser por derroche ou porque se empregue auga nunha actividade económica de calquer tipo, onde xa entran consideracións de tipo político, de modelo territorial e de desenvolvemento buscado, se por exemplo priorizan o consumo agrícola sobre o industrial, ou o de acuicultura sobre o hidroeléctrico a través de canons máis ou menos altos para as distintas actividades).
- Se se ía cobrar a todo o mundo este "tributo por sobre-consumo", só entendo que sexa gratuito no caso de que non se supere un consumo mínimo baixo o cal debería ser gratuito o acceso ao auga (e como servizo básico que debe proporcionar as distintas institucións públicas segundo as súas competencias, debería ser cuberto polos impostos en xeral, e non só co diñeiro que se saque do canon polo sobre-consumo ou das multas, nin sequera do diñeiro que ven de Europa, senon dos outros impostos que todos pagamos). Se alguén saca do seu pozo un volume por enriba do mínimo non entendo por qué non se lle cobra (os acuíferos son de todos e esta persoa o está esquilmando, por moito que tivera medios para perforar a 40 metros, é o mesmo que na zona onde traballamos en Honduras onde os terratenientes poden perforar o que lles da a gana sen dar contas a ninguén), e o mesmo coas traidas veciñais. A clave de se se cobra ou non o canon para min non debería ser a modalidade de abastacemento (traída veciñal, municipal, pozo particular ou o que sexa), senon o que se consume (pero claro, iso esixe un control que non se se se está en condicións de implementar...).


Isto me leva as preguntas de Participante 4:

- ¿Se considera que as adminsitracións públicas invisten o suficiente en materia de auga, ou hai que ser máis ambiciosos? Se é certo que a maoiría do investimento depende da UE, me parece que invisten pouco (polo que comentei antes da universalidade e gratuidade do auga ata un mínimo considerado necesario para unha vida digna).

- ¿Debe repercutirse aos usuarios integralmente o custo dos servizos relacionados coa auga, ou se debe subvencionar a través dos orzamentos xerais das Administracións Públicas? Creo que xa queda contestado co anterior. Ata un mínimo, totalmente gratis, despois xa por tramos.

- En caso de que se lle repercuta aos usuarios, ¿como se lle repercute? ¿debe ser universal ou debe de haber exencións? Debería haber exencións en tódolos casos onde non se chegue ao mínimo, e logo por tramos, con casos especiais segundo as actividades económicas de que se trate.

- ¿Cal é o nivel desexable e admisible so sector privado na auga (por suposto en materia de servizos)?
    a) en ningún caso debe participar.
    b) debería encomendárselle toda a xestión
    c) modelo intermedio, con control público e xestión privada (contratos de servizos dirixidos pola administración: aqualia, aquagest, etc)

Para min a tendencia ideal sería acadar a combinación xestión pública-xestión comunitaria. Trátase do formato de "aneis" na xestión de recursos naturais complexos, como o recurso hídrico, a min convénceme a hipótese de que para xestionar recursos complexos son necesarias estruturas complexas que xa comentara anteriormente. Ademais, se se trata de servizos básicos que son un dereito humano, non me parece axeitado que na xestión esté implicada unha empresa privada (por moito que esté teóricamente controlada polo estado ou polos usuarios) que busca maximizar un recurso poñendo como excusa a súa presunta maior eficiencia, xa que iso non é sempre así nin moito menos, nos servizos básicos eu defendo a eficacia sobre a eficiencia). Iso non quita de que non se poida contar coas empresas privadas nun modelo intermedio de transición mentres se fortalecen as capacidades públicas e de xestión comunitaria, pero sempre cunha perspectiva de acadar o escenario de non participación de empresas privadas. Outro modelo que eu proporía para esa transición empregando empresa privada moito mellor que as empresas privadas tradicionais sería una empresa de economía social, sen reparto de capitais a accionistas anónimos e cun obxectivo de desenvolvemento social e non de maximizacion de beneficio (pero insisto, sempre como parte da transición, porque estas entidades de economía social son tamén privadas, e na miña opinión cando se trata de servizos básicos debe ser a cidadanía quen teña o seu control máis inmediato, minimizando no posible os intermediarios).

------------------------------------------------
Participante 3

Polo que lin por aí o ecoloxismo galego estase mobilizando contra a Lei de Augas entre outras cousas, por exemplo Verdegaia:
-crítica á lei de augas e configuración da Plataforma contra a Lei de Augas

Por outra parte en ESF hai xente experta no tema que ve positiva esta Lei.
Igual se podería organizar un debate ou algo.

----------------------------------------------
Participante 6
Entonces os animais a organizar el debatillo??? sí? sí?

Por cierto, en este comunicado de la plataforma me parece que hay algunas contradicciones e imprecisiones como el tema de la "empresa privada" cuando eso no se desprende de la ley en ningún momento (y en mi opinión tampoco se privatiza el elemento con el canon del agua), aunque a nivel particular sí me gustaría saber las implicaciones del único artículo que encontré donde se mencione este tema:

Artigo 9º.­Natureza e adscrición.
1. Augas de Galicia é un ente de dereito público que se axusta á lei, á normativa regulamentaria de desenvolvemento e ao dereito privado.

Aquí (1) y aquí (2) podéis ver diferencias entre derecho público y privado
 ----------------------------------------------------------------
Participante 4

Non me podo resistir a participar. En canto á distinción dereito público e privado, por definición os entes que son "externos" á propia estrutura central da Xunta son todos de dereito público e sometidos a dereito privado, para gañar axilidade, tanto en contratación como co persoal (laboral, ademais de funcionario). O problema é cando isto, que é unha vantaxe, se utiliza mal (entón se fala de chiringuitos). Pero agora hai unha lei que reorganiza todos os entes da Xunta e os agrupa en só dúas formas, moito máis controladas que antes pola Xunta. E na nova Augas de Galicia non pode entrar capital privado, porque non é unha sociedade, non hai capital social, (como por exemplo, en Sogama).

En todo caso, o solapamento de dereito público e privado é o común nos entes xestores da auga nas distintas comunidades autónomas. Por exemplo, da Axencia Catalana da Auga. Esto é do seu Estatuto:
"La actividad de la Agencia se somete con carácter general en las relaciones jurídicas externas al derecho privado, con las excepciones establecidas en el Texto refundido de la legislación en materia de aguas de Cataluña y en estos Estatutos."

Por si acaso [...] se engadiu isto no proxecto de Estatuto de Augas de Galicia:

Art 4.3 do proxecto de Estatuto:

"Augas de Galicia constituese na entidade a través da que a Xunta de Galicia aplica e garante os principios que rexen a xestión pública da auga, a cal é irrenunciable"

Art 24.4 do proxecto de Estatuto:
"Queda expresamente sometida ao dereito público a actividade de Augas de Galicia relacioada coa xestión da auga, e en particular:
a) Os actos de ordenación e xestión do Dominio Público Hidráulico e Marítimo-Terrestre.
b) Os actos ditados en exercicio da potestade sancionadora.
c) Os actos de xestión, inspección e recadación dos tributos da Comunidade Autónoma de Galicia sobre a auga e outros ingresos de dereito público.
d) O réxime de impugnación de actos e do silencio administrativo.
e) Os actos derivados das relacións da entidade con outros órganos e entes da Xunta de Galicia e con terceiros que impliquen o exercicio de potestades públicas, e en xeral calquera acto de gravame ou beneficio que implique o exercicio desas potestades."

Art 30.2 (Recursos económicos, incluíndo Canon da Auga)
"Os recursos indicados na alínea anterior adicanse exclusivamente ao sostemento das políticas da Xunta de Galicia relacionadas coa xestión pública da auga que leva a cabo a través de Augas de Galicia

------------------------------------------------------------
ACTUALIZACIÓN 16-03-2011

Participante 1

Seguindo co debate, engado unha entrevista a Carme Freire do SLG e engado o seguinte reflexión e experiencia persoal:

Sigo pensando que o "canon" é o primeiro paso cara privatización posto que o que parece aquí nos comentarios vosos e que desde o rural non se quere "pagar" polo consumo da auga, e é todo o contrario. Na maioría das traídas de aguas veciñais e ahí estas equivocado participante 6, pagase para manter a calidade e por protexer os mananciais (mantemento, limpeza, análises...). A modo de exemplo na nosa aldea pagamos unha media de 100-150 € ao ano por manter, e protexer os mananciais, e aparte que non se inclúen os gastos que se teñan nas infraestruturas, ademais do traballo persoal de cada "casa" implicada no abastecemento, que senón participa, de novo ten que pagar.

E dito isto, estou en contra do centralismo e o crecemento desequilibrado que provoca a creación de grandes infraestruturas. Non ten sentido que na nosa aldea nos traian e fagan unha forte inversión en tubaxes, conduccións,... para traer a agua da ETAP ou dende Compostela, cando as propias veciñas fomos capaces de asociarnos para poder mellorar o abastecemento a cada unha das nosas casas, gastando diñeiro, horas de persoal, cedendo terreos...

Ademais faime gracia que se diga que coa Lei se mellorará a xestión dos recursos... cando tódalas adminsitracións, pasan olimpicamente do tema, e continúo cos exemplos (persoais, que son os que vivo): as fontes que empregamos no noso abastecemento están na ladeira dunha montaña que foi explotada polos Suecos para extraer seixo para facer Silicio nos anos 60-70. Unha empresa de desmontes pretendía desfacer o monte, e enchelo cos recheos e material excavado das liñas do ave e da autoestrada, e para iso tiñan que romper os cursos de augas naturais, destruíndo as fontes e acuíferos. Por máis que se lle levou fotos, planos e facer 3 recursos na conselleria de medio ambiente, tiñan permiso e non "importaban" as fontes, comparandose co "beneficio" de ter un vertedeoiro de escombros e terra barato e próximo a Compostela. Menos mal que o sr. Villar Mir e Paco Gomez tiñan ámbalas dúas minas propias onde facer o seu negocio e olvidaronse da que está na nosa aldea.

O mesmo pasou coa canteira de áridos que está no monte veciño e da parroquia veciña. Os seus socios pensaban aproveitar o "buraco" feito polos suecos para aproveitar e ir buscar mais seixo. De novo a consellería correspondente doulle tódolos permisos e ao igual que antes non interesaba para a administración que toda a aldea quedase sen auga... iso era un problema menor comparado co "beneficio" da apertura outra ves da mina (claramente xeraba un gran beneficio para a sociedade.... mais ben apara a sociedade anónima que era a empresa). Neste caso o falecemento dun dos socios da canteira impediu que o proxecto se levase a cabo... de momento....

E tamén fago fincapé no que di o participante 6, estou dacordo cos que máis consumen paguen mais... entón porque ENCE-Pontevedra, Endesa-As Pontes, Unión Fenosa-Meirama, Alcoa-San Ciprian..... e moitisisismas mais grandes empresas non pagan mais pola auga, porque só cos 0,40 €/m3 dando os millóns e millons de m3 de auga que consomen anualmente sería suficiente para investir e facer novas insfraestuturas na Galiza mais eficientes e respetuosas co medio ambiente, contaminando menos e con posibilidade de reutilización das augas depuradas para o rego por exemplo...Isto non interesa porque as grandes empresas son as que mandan e queren mais beneficios...

Entón na miña opinión a Administración preocupase polo "dereito a auga", resposta NON, e senón lede nos xornais, ou medios de comunicación as novas relacionadas coa auga son nada mais que inauguracións pre-electorais como as da ETAP de Cervo e Burela o venres pasado, que foi inaugurada polo noso presidente da xunta por 3ª vez, e desta vez funcionando... por fin. (eih, que non critico a este partido do goberno en concreto, senón a tódolos partidos que gobernan, gobernaron e gobernarán...e aos políticos obedecendo as ordes das empresas en particular)

As grandes infraestruturas de depuración son axeitadas na Galiza, resposta NON, coa dispersión do rural galego a única forma axeitada e exitosa para mellorar e xestionar a auga, os acuíferos, as comunidades de traidas de augas veciñais, comunidades de montes.... nas que as propias persoas que disfrutan dese dereito á auga teñan que mantelo, xestionalo e protexelo, porque como seres humanos só nos preocupa o que é noso, o que nos doe... o dos demais non interesa.

A ver si opina alguén mais, porque hai xente moi crítica e capaz en ESF que pode dar máis ideas e opinións... que poden ser boas solucións.
-------------------------------------------------------------------------------

Participante 6

O que se paga nas comunidades por mantemento e protección de mananciais que menciona participante 1 non se trata dun imposto solidario para mellorar as condicións doutras zonas que non teñen tan fácil un acceso axeitado ao auga, por iso creo que non estou equivocado co que dicía, xa que eu referíame (quizais me expliquei mal) a que non se paga un imposto solidario (que para min debería ser a base dos impostos e por iso creo neles). E se se trata dun imposto solidario non vexo o da privatización por ningún lado (como dicía, isto me parece máis unha "loita" entre o público e o comunitario-autoxestionado).
O que pagades na túa comunidade, participante 1, é algo que non vai máis aló do necesario para a autoxestión. Certo, até o dagora deixáronvos sós e tivestes que autoxestionarvos, por qué agora queren coa nova lei que todo o mundo sexa solidario e se cobra un canon mesmo a quen tivo que buscarse a vida só? Esa podería ser a pregunta, pero o feito de que antes se fixera mal non implica que se poida facer ben, e que o que eu bote de menos na lei (aparte dos erros comentados na difusión especialmente graves cando entrábamos en período electoral) sexa máis espazo para a participación das comunidades e outros axentes sociais, por exemplo no seguemento á xestión do diñeiro do canon para que realmente sexa un imposto solidario, e non haxa a tentación de que se empregue por exemplo nestas macro-estructuras que nalgunhas zonas de máis concentración son necesarias pero que nalgunhas ocasións son inaxeitadas e serven como simple "caladeiro de votos" para o partido que lle toque ou para subcontratar a algunha empresa que se forre con este servizo (e iso si podería ser unha privatización encuberta), deixando descoidadas as zonas máis ailladas como se fixo até o dagora. Ou sexa, para min a clave non é que o canon sexa privatizar, senon que o seguemento da xestión de algo que me parece boa idea non sexa axeitada e non se deixen espazos para a participación nisto, co cal pódese favorecer a unha minoría (só a xente das cidades, ou só a tal ou cual empresa ou partido político).

Comparto con participante 1 o rexeitamento ao tradicional "mirarcaraoutrolado" das propostas lexislativas á hora de que as empresas paguen un precio xusto polos recursos naturais que consumen, e que debería pasar máis polo "non se contamina e se consume dacordo coa capacidade de rexeneración do ecosistema" e non polo "quen contamina paga". Neste tema eu penso ademais que habería que ter especial coidado, xa que existen ámbitos estratéxicos que hai que priorizar (o cal na miña opinión non se fixo coa participación axeitada como por exemplo o que xa mencionei da acuicultura que extrañamente empezou a ter gran protagonismo nos últimos anos), por exemplo, a producción hidroeléctrica é en Galicia dunha importancia tal para o modelo que a min me gustaría que se implementara que vería con bos ollos un canon minimizado como o que xa ten, o mesmo que no caso das pequenas poboacións que dan cohesión ao modelo territorial galego, pero non no caso de ENCE ou as térmicas...

-------------------------------------------------------------------------------
CONTINUARÁ...